EU-plannen om klimaatverandering, racisme, werkloosheid, gezondheids-risico's en migratie aan te pakken kwamen aan de orde in het debat met de voorzitter van de Commissie

Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen blikte in haar speech terug op de verwezenlijkingen van de Europese Commissie van het voorbije jaar en ontvouwde een reeks nieuwe EU-initiatieven.

De nieuwe plannen om de Europese economie uit de coronacrisis te loodsen omvatten maatregelen voor een Europees minimumloon en een verhoogde inzet wat betreft de Europese Green Deal.

De Europese Commissie zal met name voorstellen om de doelstelling voor 2030 voor CO2-reductie te verhogen tot ten minste 55% ten opzichte van het niveau van 1990, aldus Von der Leyen.

Zij pleitte ook voor grotere EU-bevoegdheden op het vlak van volksgezondheid en voor de oprichting van een EU-agentschap dat zich bezighoudt met biomedisch onderzoek.

Buitenlandse zaken

"Ik wil het luid en duidelijk zeggen: de Europese Unie staat aan de kant van de bevolking van Wit-Rusland. We zijn allemaal onder de indruk van de immense moed van degenen die zich vreedzaam op het Onafhankelijkheidsplein verzamelen of deelnemen aan de moedige vrouwenmars", zei Ursula von der Leyen.

Over de vergiftiging van Alexei Navalny in Rusland zei ze dat "dit niet de eerste keer is. We zagen dit patroon eerder in Georgië en Oekraïne, Syrië en Salisbury - en in verkiezingsinmenging overal ter wereld.

Dit patroon verandert niet - daar zal geen enkele pijplijn iets aan kunnen veranderen". Ze sprak zich ook uit voor een "Europese Magnitsky Act".

China, zei ze, is een belangrijke partner in kwesties als klimaatverandering, maar dit mag de EU er niet van weerhouden zich uit te spreken over schendingen van de mensenrechten, voegde ze eraan toe.

Zij daagde de lidstaten ook uit om moediger te zijn en sneller te reageren op mensenrechtenschendingen in de wereld door vaker met een gekwalificeerde meerderheid te stemmen.

Von der Leyen drong er ook op aan om meer werk te maken van de migratieproblematiek. "Migratie is een Europese uitdaging en heel Europa moet zijn steentje bijdragen", zei ze.

De commissievoorzitter kondigde een actieplan aan ter bestrijding van racisme en haatzaaien. Zij onderstreepte ook dat zij zich inzet voor de rechten van LHBTQI-personen en voor de wederzijdse erkenning van gezinsrelaties in de EU.

Reacties van de leden van het Europees Parlement

De meeste Europarlementariërs stonden achter veel van de aangekondigde nieuwe initiatieven, maar wilden ook graag de aandacht vestigen op beleidsgebieden waarop de Europese Commissie zich zou moeten concentreren.

Manfred Weber (EPP, Duitsland) zei dat het creëren van banen een prioriteit zou moeten zijn: "Neem Italië: 40% van de jongeren in Italië is nog steeds werkloos. We mogen nooit meer een verloren generatie in de huidige Europese Unie accepteren".

Hij voegde eraan toe: "Je kunt het geld van het herstelfonds maar één keer uitgeven en onze prioriteit is de toekomst van de jonge generatie in Europa". Weber benadrukte ook dat de EU met één stem moet spreken over buitenlandse zaken.

Over Wit-Rusland zei hij: "Als we geloofwaardig willen zijn, laat de mensen in Minsk dan zien dat Europa aan hun kant staat."

S&D-voorzitter Iratxe García Pérez (Spanje) sprak over de verschillende uitdagingen waar Europa voor staat. Zij pleitte voor een belasting op financiële transacties: "Alleen op die manier kunnen we investeren in ecologische transities en sociale integratie zonder iemand in de steek te laten".

Ze verwelkomde de nieuwe reductiedoelstelling voor 2030 voor CO2-uitstoot, maar zei dat we niet mogen vergeten dat "mensen deel uitmaken van deze transitie, dus we hebben een strategie nodig om armoede te bestrijden, inclusief kinderarmoede en een minimumloon," die von der Leyen in haar toespraak noemde.

Zij riep op tot steun aan de culturele sector en de oprichting van een Europees cultureel platform om "jongeren in staat te stellen samen te werken en de Europese culturele structuur te versterken".

Dacian Cioloş (Renew, Roemenië) zei dat Europa de afgelopen maanden aanzienlijke vooruitgang heeft geboekt: "Het lijdt geen twijfel dat het herstelplan een historische stap voorwaarts is en de kracht van de Unie en ons vermogen om samen crises te overwinnen belichaamt".

Hij benadrukte echter dat de rechtsstaat moet worden gerespecteerd als het gaat om het verkrijgen van EU-fondsen, om het vertrouwen van de mensen te behouden: "[...] de financiële belangen van de Unie moeten worden beschermd tegen corruptie en belangenconflicten".

Hij prees de reactie van de Commissie op het verzoek van het Parlement om een effectbeoordeling van de klimaatwetgeving en digitale plannen.

Nicolas Bay (ID, Frankrijk) betreurde het gebrek aan marktbeschermingsmaatregelen in Europa tijdens het hoogtepunt van de gezondheidscrisis, evenals de strenge milieuregels die het concurrentievermogen van Europese bedrijven verzwakken: "Dit helpt niet om onze Europese toekomst onafhankelijk en welvarend te maken, maar maakt Europa steeds kwetsbaarder op het wereldtoneel".

Ska Keller (Groenen/Vrije Europese Alliantie, Duitsland) bekritiseerde de voorwaarden voor het toelaten van migranten aan de buitengrenzen van de EU.

"Het is een zeer beschamende toestand waarin we ons bevinden [...] en het is onze collectieve verantwoordelijkheid als Europeanen," zei ze, waarbij ze er bij de Commissie op aandrong om samen met de lidstaten de strijd aan te gaan voor adequate omstandigheden, "om er een topprioriteit van te maken om mensen in nood te helpen".

Ryszard Antoni Legutko (ECR, Polen) zei dat het voorbije decennium een turbulente periode voor de EU was geweest en dat het zich vandaag in een slechtere toestand bevindt dan tien jaar geleden.

"Elk jaar tijdens het voorbije decennium hoorden we van elke Commissievoorzitter dat een stralende toekomst en gloriedagen dichtbij waren, mits uiteraard meer bevoegdheden voor de Europese Commissie en de Europese instellingen ... Er zijn steeds minder mensen in Europa die deze boodschap nog serieus nemen."

Manon Aubry (Frankrijk), medevoorzitter van de GUE/NGL-fractie, bekritiseerde de toespraak van Von der Leyen omdat het de solidariteitscrisis in de EU niet noemde, met de belastingparadijzen en de problemen met de rechtstaat in Polen of Hongarije als voorbeelden.

Ze was kritisch over de doelstelling om CO2-uitstoot te beperken tot 55% en zei dat die onvoldoende was. "Om onze uitdagingen aan te pakken, moeten we alles veranderen. Onze enige focus moet het milieu en sociale aspecten zijn," zei ze, en riep op tot fiscale rechtvaardigheid en een einde aan belastingparadijzen in Europa.

Tot slot, als reactie op de EP-leden, riep Von der Leyen op tot een "constructieve benadering van migratie". "Elk jaar komen er ongeveer twee miljoen mensen en 140 000 vluchtelingen naar Europa, dit moeten we aankunnen."

Ze zei dat de Commissie volgende week een wetsvoorstel zal voorleggen. Over de rechtsstaat zei ze dat "de Commissie de meest systematische en integrale aanpak in onze geschiedenis hanteert."  Foto © Thierry Monasse/Polaris/Photo News